تاثیر غلظت دی‌اکسید کربن و فراهمی نیتروژن خاک بر شاخص‏های رشد و فیزیولوژیکی گندم

افزایش غلظت دی‌اکسید کربن و بهبود شرایط تغذیه‌ای ناشی از مصرف کود نیتروژنی معمولاً سبب افزایش فتوسنتز و رشد گیاهان می‌گردد. پژوهش حاضر باهدف بررسی اثر CO2 و نیتروژن بر ویژگی­های رویشی و فیزیولوژیکی گندم رقم چمران به‌صورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی شامل فاکتور بافت خاک (لوم­ رسی ­شنی و لوم ­شنی) و فاکتور نیتروژن (صفر، 100 و 200 میلی‌گرم در کیلوگرم)، در چهار تکرار و در دو سطح CO2 (400 و 850 پی‏پی‏ام) انجام شد. نتایج نشان داد همه ویژگی­های رویشی گیاه (به­جز وزن خشک ریشه) در خاک لوم ­رسی شنی بیش‌تر از لوم ­شنی بود. افزایش مقدار نیتروژن خاک سبب افزایش ویژگی­های رشدی و فیزیولوژیکی گندم شد. با افزایش غلظت CO2 شاخص‌های رویشی شامل ارتفاع، وزن تر و خشک بخش هوایی، وزن خشک ریشه و سطح برگ و همچنین محتوای نسبی آب برگ به‌طور معنی‌داری افزایش یافت. در شرایط مصرف نیتروژن در هر دو سطح با افزایش غلظت CO2 شاخص‌های رویشی گیاه به‌طور معنی‌دار افزایش یافت. به‌عبارت‌دیگر، افزایش مقدار نیتروژن خاک منجر به تشدید اثر افزایش غلظت CO2 گردید. بنابراین درصورتی‌که محدودیتی از نظر تأمین عناصر غذایی ضروری گیاه به خصوص نیتروژن وجود نداشته باشد، در شرایط افزایش غلظت CO2 رشد و عملکرد گیاه گندم افزایش خواهد یافت.